وبلاگ
پارچههای بارانی

1. مقدمه
تحولات اقلیمی، افزایش بارندگی در مناطق شهری و رشد تقاضا برای پوشاک عملکردی، موجب شده است که صنعت نساجی توجه ویژهای به تولید پارچههای مقاوم در برابر آب نشان دهد. پارچههای بارانی به عنوان زیرمجموعهای از منسوجات فنی (Technical Textiles) در گروه منسوجات محافظ (Protective Textiles) طبقهبندی میشوند و هدف از طراحی آنها، ایجاد تعادل میان مقاومت در برابر نفوذ آب و قابلیت تنفس است.
در گذشته از الیاف طبیعی مانند پنبه و پشم آغشته به موم یا پارافین برای تولید پوشاک ضدآب استفاده میشد، اما امروزه منسوجات مصنوعی با ساختار چندلایه، پوششدهی پلیمری و فناوری نانو جایگزین آنها شدهاند.
2. ویژگیهای فنی و عملکردی پارچههای بارانی
برای ارزیابی علمی عملکرد پارچههای بارانی، معیارهای متعددی وجود دارد که در استانداردهای بینالمللی مشخص شدهاند. مهمترین این آزمونها عبارتند از:
-
آزمون نفوذ آب (Hydrostatic Pressure Test) بر اساس استاندارد ISO 811 یا AATCC 127، که فشار آبی لازم برای عبور اولین قطره از سطح پارچه را اندازهگیری میکند.
-
آزمون مقاومت بخار آب (Moisture Vapor Transmission Rate) طبق ASTM E96، که میزان عبور بخار از پارچه را نشان میدهد.
-
آزمون مقاومت سایشی (Martindale Test) طبق ISO 12947، برای سنجش دوام در برابر سایش.
-
آزمون چسبندگی لایهها (Peel Test) برای پارچههای لمینیتشده.
پارچههای بارانی معمولاً از ترکیب الیاف پلیاستر یا نایلون با پوششهای پلیمری نظیر پلییورتان (PU) یا پلیوینیلکلراید (PVC) ساخته میشوند. این پوششها لایهای غیرقابل نفوذ در برابر آب ایجاد کرده و همزمان انعطافپذیری پارچه را حفظ میکنند.
3. پارچه سانتا پشت بولدینگ
3-1. ترکیب الیاف و ساختار
پارچهی سانتا پشت بولدینگ عمدتاً از الیاف پلیاستر با بافت ساده یا تافته تولید میشود. در بخش پشتی آن، لایهای از پوشش پلییورتان یا آکریلیک فومدار (Foam-Coated) اعمال میگردد که در اصطلاح تجاری «پشت بولدینگ» نامیده میشود.
این ساختار دو لایه، ضمن حفظ نرمی سطح، مقاومت بالایی در برابر نفوذ آب ایجاد میکند. ضخامت پارچه معمولاً بین 0.25 تا 0.45 میلیمتر است و وزن آن بین 180 تا 250 گرم بر متر مربع متغیر میباشد.
3-2. ویژگیهای عملکردی
-
مقاومت در برابر نفوذ آب: بالا (بیش از 8000 میلیمتر ستون آب بر اساس ISO 811)
-
قابلیت تهویه: متوسط، به دلیل پوشش غیرمتخلخل در پشت پارچه
-
مقاومت سایشی: عالی، با بیش از 50,000 سیکل در آزمون Martindale
-
ثبات رنگ: بسیار بالا در برابر نور و شستوشو
-
مقاومت حرارتی: محدود، زیرا پوشش PU در دماهای بالاتر از 120 درجه سانتیگراد ممکن است تخریب شود.
3-3. کاربردها
این پارچه بهطور گسترده در تولید بارانی، کاپشن، بادگیر، شلوارهای ضدآب و پوشاک کار صنعتی استفاده میشود. همچنین به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب، یکی از انتخابهای اصلی تولیدکنندگان ایرانی است.
4. پارچه سانتانا
4-1. ساختار و ترکیب
پارچه سانتانا معمولاً از ترکیب پلیاستر و ویسکوز با درصدی از الاستین (Spandex) تشکیل میشود. این ترکیب موجب افزایش خاصیت کشسانی، نرمی و درخشندگی سطحی پارچه میگردد. بافت غالب در سانتانا، کشبافت دوطرفه (Double Knit) است که سبب ایستایی و فرمپذیری مناسب آن میشود.
4-2. ویژگیهای عملکردی
-
جذب آب: متوسط تا زیاد (در حدود 15 تا 20 درصد وزن پارچه)
-
قابلیت تهویه: بسیار خوب، به دلیل بافت متخلخلتر نسبت به پارچههای پوششدار
-
مقاومت سایشی: خوب، اما کمتر از سانتا پشت بولدینگ
-
ظرافت ظاهری: بالا، با سطحی صاف و براق
-
دوختپذیری: عالی، با قابلیت اتوپذیری مناسب
4-3. کاربردها
پارچه سانتانا عمدتاً در تولید کت و مانتوهای زنانه، لباسهای رسمی و بارانیهای نیمهرسمی به کار میرود. اگرچه ذاتاً ضدآب نیست، اما با اعمال روکش نانویی یا آستر ضدآب میتواند در تولید پوشاک بارانی سبک نیز مورد استفاده قرار گیرد.
5. مقایسه تخصصی بین سانتانا و سانتا پشت بولدینگ
ویژگی | سانتانا | سانتا پشت بولدینگ |
---|---|---|
ترکیب الیاف | پلیاستر + ویسکوز + اسپندکس | ۱۰۰٪ پلیاستر با پوشش PU |
نفوذناپذیری در برابر آب | متوسط (در حالت بدون پوشش) | بسیار بالا |
تهویه (Breathability) | زیاد | متوسط تا کم |
استحکام سایشی | خوب | بسیار بالا |
ظاهر و درخشندگی | براق، نرم | ماتتر، فنیتر |
کاربرد | پوشاک نیمهرسمی | پوشاک صنعتی و ورزشی |
وزن مخصوص | کمتر | بیشتر |
هزینهی تولید | بالاتر | اقتصادیتر |
6. گرایشهای نوین در تولید پارچههای بارانی
پیشرفتهای اخیر در فناوری نانو و منسوجات هوشمند، تولید پارچههایی را ممکن ساخته که ضمن ضدآب بودن، از قابلیت تنفس و خودتمیزشوندگی (Self-Cleaning) برخوردارند. پوششهای نانوسیلیکا و فلوروپلیمرها (مانند PTFE) باعث افزایش زاویه تماس آب تا بیش از 150 درجه میشوند که بر اساس پدیدهی لوتوس (Lotus Effect) تعریف میشود.
همچنین استفاده از منسوجات کامپوزیتی سهلایه (3-Layer Laminate) در صنعت پوشاک فنی موجب شده است که وزن پارچه کاهش و عملکرد افزایش یابد. برندهای بینالمللی از جمله Gore-Tex، Sympatex و eVent با بهرهگیری از این فناوریها، پارچههای بارانی با مقاومت آب تا 20,000 میلیمتر و قابلیت تنفس بیش از 15,000 گرم/مترمربع/24ساعت تولید میکنند.
در ایران نیز شرکتهای نساجی در شهرهای یزد و اصفهان اقدام به تولید نمونههای بومیشده از پارچههای سانتا پشت بولدینگ با پوشش نانویی کردهاند که در آزمون ISO 811 نتایج رضایتبخشی داشتهاند.
7. نتیجهگیری
بر اساس تحلیل فنی انجامشده، میتوان نتیجه گرفت که:
-
پارچه سانتا پشت بولدینگ با توجه به مقاومت بالا در برابر نفوذ آب، استحکام مکانیکی زیاد و ثبات رنگ، گزینهی مناسبتری برای کاربردهای صنعتی و ورزشی محسوب میشود.
-
پارچه سانتانا بهدلیل بافت نرمتر، خاصیت کشسانی و زیبایی ظاهری، در طراحیهای شهری و مد روز کاربرد بیشتری دارد، اما برای ضدآب شدن نیازمند پوشش ثانویه است.
-
آیندهی پارچههای بارانی در ایران در گروی توسعهی فناوریهای پوششدهی نانویی، بهینهسازی تهویه و افزایش پایداری زیستمحیطی در فرآیند تولید است.